نقش حیوانات در انتقال ویروس کووید ۱۹ به انسان
در حال حاضر مشخص شده است که روش انتقال اصلی بیماری کووید ۱۹ از انسان به انسان می باشد، با این حال تا به امروز، شواهد علمی قطعی برای شناسایی منبع گسترش کروناویروس جدید ۲ SARS – CoV- یا به عبارت دیگر توضیح قطعی برای روش انتقال اولیه آن به انسان وجود ندارد و لذا بررسی های زیادی برای تعیین این که این ویروس برای اولین بار چگونه داخل جمعیت انسانی شده است، باید انجام بگیرد.
با این حال، برخی شواهد موجود تا به امروز نشان می دهند که ویروس ۲SARS – CoV- از یک منبع حیوانی گسترش پیدا کرده است و داده های حاصل از سکانس ژنتیکی نیز نشان میدهد که کرونا ویروس جدید ۲ – SARS – CoV- شباهت بسیار های در گردش در نزدیکی با دیگر کروناویروس جمعیت خفاش ها دارد.
درباره خفاش ها
خفاش ها گروه منحصر بفردی از پستانداران از راسته Chiroptera هستند و از نظر تعداد گونه دومین گروه بزرگ پستانداران محسوب می شوند.
تا به امروز دو گروه آلفا کرونا ویروس و بتا کروناویروس از خفاش ها جداسازی شده اند و به طور کلی هر دو آلفا و بتا کروناویروس ها از خفاش های آسیا، اروپا، آفریقا، آمریکای شمالی و جنوبی و استرالیا شناسایی شده اند، ولیکن آلفا کرونا ویروس ها نسبت به بتا کرونا ویروس ها در جمعیت خفاش ها گسترده تر هستند و بیشتر شناسایی شده اند.
در حال حاضر خفاش های نعل اسبی (Rhinolophus) بخصوص خفاش نعل اسبی چینی (Rhinolophus sinicus) که دومین گروه بزرگ از نظر تعداد گونه در بین خفاش ها هستند، به عنوان منشا اصلی انتقال بیماری کووید ۱۹ به انسان فرض می شوند.
نقش سایر حیوانات
با توجه به این که در مورد بیماری های مرس و سارس، علاوه بر خفاش که به عنوان مخزن طبیعی ویروس های عامل این دو بیماری شناخته شده اند، گونه های حیوانی دیگر به عنوان میزبان واسط بین خفاش و انسان عمل کرده اند.
به عبارت دیگر میزبان واسط بیماری سارس و مرس به ترتیب گربه و شتر یک کوهانه شناخته شده اند.
در مورد بیماری کووید ۱۹ نیز بر نقش احتمالی یک یا چند میزبان واسط حیوانی تاکید شده است.
به عنوان مثال تحقیقات بر روی پانگولین های (مورچه خوار پولک دار) قاچاق شده از مالزی به چین نشان داد که این جانداران میزبان دو گروه از ویروس ها هستند که تشابه ژنتیکی بالایی به ویروس کرونای جدید (عامل کووید ۱۹) دارند.
این نتایج نشان داده است که این جانداران می توانند به عنوان میزبان واسط احتمالی بین خفاش و انسان در نظر گرفته شوند اگرچه نمی توان به طور قطع آن را بیان کرد.
بیشتر بدانید: ویروس کرونا در حیوانات
گوشت پانگولین ها در طب سنتی چین به عنوان یک خوراک ارزشمند شناخته می شود.
همچنین تحقیقات دیگری که توسط ویروس شناسان چینی انجام شده است، نشان داده است که برای نخستین بار احتمال دارد جاندار حامل این ویروس مار باشد و ممکن است بیماری کووید ۱۹ از مار به انسان ها منتقل شده باشد.
با توجه به این که راه انتقال این ویروس از طریق تنفس کردن است، یک گمانه زنی می تواند این باشد که این ویروس در ترشحات بدن مار موجود بوده است که به شکل ریزگرد در آمده است و وارد دستگاه تنفسی قربانیان شده است.
علاوه بر این ها برخی دانشمندان معتقدند با توجه به این که ویروس عامل بیماری سارس، علاوه بر گربه در یک گونه دیگر از حیوانات که در جنوب شرقی آسیا وجود دارد و نام آن سگ راکون (مانگوت) است، جدا شده است، باید نقش این حیوانات به عنوان میزبان واسط بیماری کووید ۱۹ نیز مورد بررسی قرار بگیرد.
سگ راکون (مانگوت) جزئی از خانواده سگ سانان می باشد و پرورش آن ها در چین یک صنعت عظیم است و از آن ها استفاده های بسیاری صورت می گیرد.
نتیجه گیری
به طور خلاصه، بر اساس آخرین یافته ها در مورد بیماری کووید ۱۹ محققین براین باورند که اگرچه مخزن اصلی ویروس احتمالا خفاش می باشد ولی یک یا چند میزبان واسط حیوانی که در بازار فروش غذاهای دریایی شهر ووهان چین به فروش می رفتند در انتقال ویروس از خفاش به انسان نقش داشته اند.
کارشناسان منشا آلوده شدن افراد به این ویروس را بازار ووهان می دانند، چراکه شمار زیادی از نخستین کسانی که به این ویروس کرونای جدید آلوده شده اند به این بازار رفته بوده اند.
بازار محلی غذاهای دریایی ووهان، به فروش حیوانات زنده، اعم از این وحشی و اهلی از قبیل موش خرما، انواع پرنده و ماکیان، خرگوش، و نیز خفاش و مار معروف است.
گوشت مار و خفاش از غذاهای مرسوم در چین به شمار می رود.
علاوه بر اهیت پیدا کردن منبع حیوانات در گسترش این ویروس به جمعیت انسانی، در حال حاضر که بیماری کووید ۱۹ به طور گسترده ای در جمعیت انسانی در جهان رخداده است، این امکان وجود دارد که برخی حیوانات در اثر تماس نزدیک با انسان ها، آلوده و دچار این بیماری بشوند.
تاکنون، تست برخی از گونه های حیوانات همانند سگ، گربه اهلی، گربه وحشی، ببر و مینک که با انسان های آلوده یا انسان های مشکوک در تماس بوده اند، از نظر آلودگی با کرونا ویروس جدید ۲- SARS – CoV- مثبت شده است.
بیشتر بدانید: کووید۱۹ و حیوانات
مطالعات مختلفی برای فهم بهتر حساسیت گونه های مختلف حیوانات به کروناویروس جدید ۲SARS- CoV- در دست اقدام است.
تا به امروز یافته های اولیه از این مطالعات نشان می دهد که خوک ها و طیور به این ویروس حساس نیستند.
همچنین یافته های اولیه از مطالعات آزمایشگاهی انجام شده تاکنون، نشان می دهد که گربه ها بیشترین حساسیت را برای این ویروس ها دارند و می توانند در اثر آلودگی با این ویروس علائم بالینی را نیز بروز دهند.
همچنین بر اساس این یافته ها گربه ها می توانند ویروس را به یکدیگر انتقال دهند.
بر اساس یافته های آزمایشگاهی موش خرما نیز به این ویروس حساس می باشد ولیکن علائم بالینی در آن ها ظاهر نمی شود.
همچنین موش خرماها می توانند ویروس را بین یکدیگر انتقال دهند.
این حیوانات می توانند به عنوان یک مدل مناسب برای مطالعات آینده برای مثال ارزیابی واکسن یا درمان استفاده گردد.
علاوه بر گربه و موش خرما، این مطالعات آزمایشگاهی نشان داده است که سگ ها نیز به این ویروس حساس هستند ولیکن حساسیت آن ها از گربه و موش خرما کمتر است.
دکتر محمد حسن ربیعی، دکتر سید جمال امامی دانشجویان مقطع دکتری تخصصی اپیدمیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران
نشریه مراقبت دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران / شماره چهل و یکم
منبع: دامیران
نویسنده: محمد حسن ربیعی و سید جمال امامی
لینک کوتاه مقاله: daamiran.com/?p=8127
برای ورود به بانک مقالات دامیران کلیک کنید
