کاربردهای فناوری نانو در دامپروری نوین
فناوری نانو به عنوان علمی نوین توجه محققین در سراسر دنیا را به خود جلب کرده به گونه ای که امروزه این فناوری یکی از قدرتمندترین شاخه های علوم را به خود اختصاص داده است.
پس از مطرح شدن فناوری نانو و شناخت کاردهایش در زمینه های مختلف کشاورزی ، دامپروری ، دامپزشکی ، استخراج معادن ، مواد معدنی ، صنعت نساجی و…….، فعالیت های بسیاری جهت توسعه آن نیز انجام گرفت.
کشاورزی یکی از مهم ترین قطب های اقتصادی در جهان بوده و هم اکنون نیز نبض اقتصادی جهان را در دست دارد بنابراین فناوری نانو با رویکردی جدید بخش های گوناگونی از کشاورزی از جمله، سیستم های تامین مواد غذایی ، ساخت های ابزارهای جدید برای زیست سلولی و مولکولی با حفاظت سیستم کشاورزی و غذایی، ساخت مواد جدید برای تشخیص عامل بیماری زا، سیستم کنترل بیماری و امنیت محیط زیست را تحت شعاع قرار می دهد.
با توجه به دستاود های قابل توجه نانو در سیستم کشاورزی، این تکنولوژی به حیطه علوم دامی و دامپروری نیز راه پیدا کرد.
با وجود جایگاهی که دامپروری و تولیدات دامی در حال حاضر دارند و شناخت اهمیتی که تاثیر تکنولوژی بر پتانسیل بالقوه کشاورزی در بردارد ورود فناوری نانو در علوم دامی مورد استقبال قرار گرفت.
کاربردهای فناوری نانو در علوم دامی و دامپروری
یکی از شاخصه هایی که خواهان مورد استفاده قرار گرفتن نانو در دامپروری شد، محدود نبودن آن در زمینه های گوناگونی دامپروری است به گونه ای که تمامی زیر شاخه های علوم دامی، اعم از ۱- تغذیه دام و طیور ۲- اصلاح نژاد دام ۳- بهداشت جایگاه نگهداری و شناخت و کنترل بیماری ها ۵- استفاده کاربردی از داروهای مبارزه با عامل بیماری زا، را شامل می شود.
کاربرد فناوری نانو در تغذیه دام و دامپروری
از مهم ترین راهبردهای کاربردی در زمینه تغذیه، استفاده از نانو حسگرها بر پایه سیلیس (نانو ذرات متخلخل سیلیکونی) در فساد پذیری کنسانتره های دام ، طیور و آبزیان است.
بیشتر بدانید: پرورش ملخ ، بعنوان فعالیت جدید دامپروری در آینده
با از ذرات نانو سیلور در تغذیه طیور نتایج قابل ملاحظه زیر حاصل شد:
۱- افزایش پروتئین
۲- تولید گوشت طبیعی با بهترین کیفیت و کمیت
۳- افزایش درصد وزنی به نسبت میزان خوراک مصرف شده
۴- کاهش چربی و کلسترول گوشت مرغ
۵- کاهش میزان تلفات تا بیش از ۷۰ درصد همچنین تولید خوراک های غیر بیولوژیک نیز یکی از استفاده های فناوری نانو در تغذیه دام
کاربرد فناوری نانو در اصلاح نژاد دام
در بخش اصلاح نژاد نیز تحقیقات علمی – کاربردی فراوانی صورت گرفته که از جمله مهم ترین آن ها استفاده از نانو تیوب های خاص در داخل پوست است که زمان پیک واقعی استروژن و وقوع فحلی را در دام ها نشان می دهد.
بنابراین با علائمی که سنسورهای موجود به دستگاه مونیتورینگ می فرستند زمان دقیق و واقعی تلقیح را به دامپروری نشان می دهد.
انجام این فعالیت ، با توجه به مدیریت تلاقی و وجود معضلاتی در زمان جفت گیری دام ها در دامپروری های گاو شیری و همچنین وقت و هزینه زیادی را که برای سیستم گاوداری و دامپروری به همراه داشت، مورد استقبال قرار گرفت.
کاربرد فناوری نانو و سیستم های آزاد کننده مواد دارویی
یکی از مهم ترین فعالیت های نانو تکنولوژی در علوم دامی سیستم های سنتیک آزاد کننده مواد دارویی است.
در حال حاضر اکثر استفاده از داروها ، آنتی بیوتیک ها و واکسن ها از راه تزریق عضلانی و وارد کردن در غذا و آب است.
با انجام این روش و رها سازی یک مرحله ای دارو ممکن است علائم بیماری بازگشت و اثرات دارویی کم شود اما باعث عدم پیشرفت قابل توجه بیماری می شود.
از خواص دیگر این روش حذف اختلالات بیولوژیکی است که در حین استفاده از داروهای دامپزشکی ، آنتی بیوتیک ها و واکسن ها ممکن است ایجاد شود.
همچنین استفاده از این سنتیک رها سازی باعث آسان شدن و منظم شدن مدیریت از طریق ۱- تنظیم زمان مناسب برای آزاد سازی سنتیک ۲- قابلیت خود تنظیمی که دارد ٣ – امکان برنامه ریزی بدون نقص می شود.
کاربرد فناوری نانو در شناخت و کنترل عوامل بیماری زا
مهم ترین زمینه ای که محققین توجه ویژه ای به آن دارند موفقیت های بی شماری است که فناوری نانو در تشخیص بیماری ها و درمان دام به دست آورده است.
در این آزمایشات از نانوشل هایی استفاده شد که به درون خون تزریق می شدند.
نانوشل ها ذرات نانویی هستند که به گیرنده غشایی سلول های سرطانی متصل می شوند و پس از چسبیدن با تابیده شدن اشعه یو وی دمای این سلول ها بالا می رود.
بیشتر بدانید: مروری اجمالی بر ابزارهای کاربردی جدید و فناور محور در دامپروری
افزایش دمای این ذرات ، باعث بالا رفتن دمای سلول های سرطانی ، و بالارفتن دمای سلول های سرطانی تا اندازه ای موجب ترکیدن و از بین رفتن این س لول ها می شود.
بدین ترتیب با هزینه ای کم می توان از آسیب هایی که دامداران و گاوداران را درگیر می کند جلوگیری کرد.
کاربرد فناوری نانو در بهداشت جایگاه های نگهداری
نکته قابل ذکر در کاربرد های علوم دامی در بخش بهداشت جایگاه است.
بر اساس آن ، استفاده از نانو سیلور در بخش دام و طیور دستاوردهای زیر را به همراه داشته:
۱- ضد عفونی کردن مرغداری ها ، دامداری ها و کشتارگاه ها
۲- ضد عفونی کردن آب مصرفی جهت جلوگیری از شیوع برخی از بیماری ها
۳- ضد عفونی کردن خوراک دام و طیور جهت جلوگیری از رشد انواع میکروارگانیزم ها
۴- ضد عفونی کردن پستان و بدن دام جهت جلوگیری از برخی بیماری ها همچون ورم پستان
۵- استفاده در ساخت ابزارآلاتی مانند دان خوری و آبخوری از جنس پلیمرهای آنتی باکتریال
نتیجه گیری
ورود فناوری نانو انقلابی عظیم در عرصه علم و فناوری به دنبال داشت.
باتوجه به شرایط حال و آینده ای که پیش رو است توجه به این علم و تخصصی کردن علوم با این فناوری میزان بهره وری به کم ترین وقت و انرژی به حداکثر خواهد رسید.
از طرفی کوچک بودن اندازه ذرات نانو میزان آلودگی را کاهش می دهد بدین ترتیب مقدار سمیت پایین می رود و سبک بودن وزن آن ها سبب کارآمد واقع شدن این فناوری می شود.
علاوه بر آن، این مواد نیمه عمر طولانی دارند تولیدات در پی خواهد داشت.
سارا رجب زاده / کارشناسی علوم دامی /۹۳
فصلنامه علمی – تخصصی رویان
منبع: دامیران
نویسنده: سارا رجب زاده
لینک کوتاه مقاله: daamiran.com/?p=8170
برای ورود به بانک مقالات دامیران کلیک کنید
