آیا صنعت دام و طیور کشور در حال سقوط است؟/ زیان دو مرحله ای در صنعت دام و طیور
اختصاصی دامیران- رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی توزیع کنندگان عمده نهاده های دام، طیور و آبزیان: مسئولین ناگریز از تصمیمات لحظه ای شده اند که صنعت ما را به سمت نابودی می کشد/ ریشه مشکلات اقتصادی ما سیاسی است/ کاهش ارزش پول ملی، صنعت دام و طیور را در دو مرحله دستخوش زیان می کند/ طی این سالها هیچ مدیری در سطح کشوری تفکر بلند مدت نداشته است. هیچ یک از مسئولین چه سیاسی و چه اقتصادی به دنبال حل ریشه ای مشکلات کشور نبوده اند
مشکلات و چالش های اقتصادی که طی سالهای گذشته ذره ذره صنعت و تولید کشور را تحلیل برده است، این روزها با قدرت و وضوح بیشتری صنعت پرورش دام و طیور کشور را تحت تاثیر قرار می دهد. عدم تناسب موجودی جیب خانوارها با قیمت محصولات تولیدی، و به تبع آن کاهش چشمگیر تقاضا از یک سو، و کاهش روز به روز ارزش نقدینگی در اختیار بخش تولید که از ابتدا هم کفایت نیاز بخش را نمی کرد از سوی دیگر، تولید کنندگان پروتئین حیوانی کشور را تحت منگنه قرار داده است. تصمیم گیری های خلق الساعه از سوی مسئولین نیز فشار مضاعفی بر این صنعت وارد کرده و راه را بر هر گونه برنامه ریزی و آینده نگری می بندد.
ریشه مشکلات اقتصادی ما سیاسی است
محسن حافظ، رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی توزیع کنندگان عمده نهاده های دام، طیور و آبزیان، در گفتگویی با خبرنگار دامیران، گفت: ریشه مسائل اقتصادی ما در اقتصاد ما نیست. خیلی از این مشکلات سیاسی هستند. تصمیماتی که در رده های بالای مدیریتی کشور اتخاذ می شوند، برای برنامه ریزی بلند مدت نیستند. به همین دلیل هیچ کدام از تولیدکنندگان ما نمی توانند در بلند مدت برای کار خود برنامه ریزی داشته باشند.
وی اظهار کرد: امروز در حالی که قیمت تمام شده مرغ بالاتر از ۴۰ هزار تومان است، در خوشبینانه ترین حالت با ۳۵ هزار تومان به فروش میرسد. در حالی که هزینه های تولید جوجه یک روزه ۱۲ هزار تومان تمام می شود، بیشتر از ۲ هزار تومان مشتری ندارد.
این شرایط شامل دام سبک و سنگین نیز میشود. در صورتی که کوچکترین کمبودی احساس شود در عرض یک روز تصمیم به واردات گرفته می شود در چنین شرایطی راهی برای برنامه ریزی بلند مدت و سرمایهگذاری در صنعت وجود ندارد.
این فعال اقتصادی با تاکید بر این که این شرایط گریبان اغلب صنایع ما در کشور را گرفته است گفت: امروز شیر و گوشت قرمز در کشور ما تبدیل به تبدیل به ما تبدیل به یک کالای لوکس شده است و اگر ما صنعت شیرخشک و امکان صادرات آن را را نداشتیم لبنیات صنعتی ما نیز از بین بین رفته بودند. چرا که شیر قابلیت ماندگاری ندارد. متاسفانه ظرفیت پرورش دام شیری ما که سالها روی آن کار شده و ارتقا پیدا کرده بود، به دلیل کاهش سرانه مصرف شیر و گوشت قرمز به شدت دچار آسیب شده، و دام های مولد راهی کشتارگاه می شوند.
دکتر محسن حافظ: توزیع کنندگان نهاده ها، حلقه ی بریده شده زنجیره صنعت پروتئین کشور
مسئولین ناگریز از تصمیمات لحظه ای شده اند که صنعت ما را به سمت نابودی می کشد
وی با اشاره به شرایط حال حاضر اقتصاد کشور گفت: تصمیم گیران ما نیز در چنین شرایطی، چاره ای ندارند به جز این که به روز تصمیم بگیرند و ناچارند ازصدمات بلند مدتی که این تصمیمات ممکن است به اقتصاد وارد کند چشم پوشی کنند. اما در حقیقت این تصمیمات ما را به سمت نابودی صنعت دام و طیور سوق می دهند. به زودی مزارع پرورش مرغ مادر به دلیل فروش دو هزار تومانی جوجه ازبین خواهند رفت و طی ماه های آینده، جوجه ای وجود ندارد که پرورش پیدا کند. به هر حال ظرفیت و توان پرورش دهندگان مرغ گوشتی و زنجیره های ما نیز محدود است و تا حدی می توانند ضرر و زیان را تحمل کنند. ما باید در نظر داشته باشیم که در صورت تعطیلی مرغداری ها، کشور نمی تواند کل نیاز سفره مردم را وارد کند. هیچ کشوری وجود ندارد که بتواند نیازما را به گوشت مرغ تامین کند.
کاهش ارزش پول ملی، صنعت دام و طیور را در دو مرحله دستخوش زیان می کند
اتفاق بد دیگری که صنعت ما را بیشتر از سایر صنایع تحت تاثیر قرار می دهد، کاهش روز به روز ارزش پول ملی است. این روز ها عددهایی که در ارتباط با خلق پول شنیده می شوند، عجیب و ترسناک هستند. تزریق این حجم نقدینگی به صورت روزانه به نظام پولی کشور، ارزش پول ملی را پایین و پایین تر می آورد. در صنایعی مانند آهن، خودرو و …. قیمت کالا به روز افزایش پیدا می کند اما در مورد صنعت دام و طیور به این صورت نیست. در واقع صنعت دام و طیور، در ازای تولید، نه تنها سود نمیکند،بلکه محصول را با زبان می فروشد . یعنی فعالان این صنف، در دو مرحله دچار زیان می شوند. اول همان زیانی که به چشم می آید و دوم این که روز به روز ارزش سرمایه در گردش این صنعت پایین و پایین تر می آید. تمام اینها توجیه اقتصادی فعالیت در این زمینه را کاملا زیر سوال می برد ولی همه ما که سالها در این حرفه فعالیت کرده ایم، چاره ای جز ادامه نداریم.
مرغدار اگر مرغداری نکند کار دیگری نمی تواند انجام دهد. در مزارع مرغداری سرمایه گذاری های سنگینی شده است و نمی توان آنها را تغییر کاربری داد.
حافظ در ادامه گفت: متاسفانه به دلیل یارانه ای که سالها به این صنعت اختصاص داده شد، ظرفیت تولید و به تبع آن سرانه مصرف گوشت مرغ ما به طرز چشمگیری افزایش پیدا کرد. اما در حال حاضر نسبت به سال گذشته سرانه مصرف ما حدود ۳۰ درصد کاهش پیدا کرده است واین کاهش ادامه دارد. چرا که هر روز جیب مردم خالی تر میشود.
ما حدود ۵۵ درصد کاهش مصرف گوشت قرمز داشتیم. کاهش مصرف شیر نیز چشمگیر بوده است که اثرات آن به صورت فقر غذایی، طی سالهای آتی به شدت سلامت جامعه را تحت تاثیر قرار خواهد داد و هزینه های پزشکی و دارو به شدت افزایش پیدا خواهد کرد. در حال حاضر پیشبینی ما وقوع یک آینده وخیم است.
دکتر محسن حافظ اگر وزیر جهاد کشاورزی بود در شرایط کنونی چه می کرد؟
آیا واگذاری مدیریت بخش خصوصی به اصناف، واقعی است؟
این فعال اقتصادی در ارتباط با برنامه های اخیر دولت برای واگذاری بیشتر مسئولیت ها به تشکل های بخش خصوصی گفت: اقتصاد ما یک اقتصاد دولتی است. وقتی دولت مسئولیتی را به تشکلی واگذار می کند، باید اختیارات آن را نیز واگذار کند. وقتی دولت قیمت را دستوری مشخص می کند و مجوز واردات و صادرات از زیر دست دولت رد می شود، شبیه به این است که دست کسی را ببندند و از او بخواهند که شنا کند. ممکن است دولت در ظاهر اختیاراتی را به تشکل ها داده باشد و دوستان در تشکل ها زحمات زیادی بکشند. ولی اگر اختیاری نداشته باشند عملا نمی توانند نقش موثری در کنترل مشکلات صنف ایفا کنند.
درحال حاضر ظرفیت تمام صنعت مرغداری بیشتر از نیاز کشور است و تمام این بخش ها چاره ای جز کاهش تولید ندارند. در چنین شرایطی این سوال مطرح می شود که چه بلایی بر سر این حجم از سرمایه گذاری و ظرفیت خالی در صنعت خواهد آمد. با وجود این شرایط، مجوز برای راه اندازی مزارع جدیدی صادر می شود و به وسوسه وام های که داده می شود هنوز مزارع جدیدی احداث می شوند.
عدم وجود تفکر بلند مدت در کشور
در حال حاضر کشور در یک سیکل معیوب قرار دارد و شاید در حال حاضر وزرا چاره دیگری نیز نداشته باشند.
وی ادامه داد: این مسیری بوده که ما در طول سالها طی کرده ایم. و طی این سالها هیچ مدیری در سطح کشوری تفکر بلند مدت نداشته است. هیچ یک از مسئولین چه سیاسی و چه اقتصادی به دنبال حل ریشه ای مشکلات کشور نبوده اند. کسانی که در راس کار بوده اند تنها با اتخاذ تصمیمات مقطعی، مسکن هایی را به اقتصاد کشور تزریق کرده اند. آنچه که ما را به این نقطه رسانده است، اصولاً نمی توان گفت که ماحصل تصمیمات ۶ ماه گذشته است. این ثمره اشتباهاتی است که از گذشته به ما به ارث رسیده است. امروز چاره ای جز تزریق مسکن هایی مانند واردات، جلوگیری از صادرات، قیمت گذاری دستوری و ... وجود ندارد. به هر حال وقتی جیب مردم خالی است، ما زودتر به سمتی که نباید، سقوط خواهیم کرد.