معاون سابق پژوهشی سازمان نظام دامپزشکی ج.ا.ا و دانشیار دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران:
معدوم سازی جوجه ها تنها راه حل نیست/ لزوم آموزش روستاییان برای پرورش جوجه ها
اختصاصی دامیران؛ دکتر جمشید رزم یار: دولت و تشکل ها، باید برای رویارویی به شرایط مازاد جوجه یک روزه ساز و کار از پیش تعیین شده داشته باشد/ تولید پودر گوشت برای تغذیه دام و طیور و استفاده برای خوراک حیوانات وحشی در باغ های وحش و مراکز بازپروری حیات وحش راه حل های جایگزین معدوم سازی جوجه هاست/ توزیع جوجه ها بین خانوارهای روستایی یهتر است همراه با آموزش باشد
معدوم سازی جوجه های یک روزه اتفاقی بود که در هفته های اخیر توجهات و حواشی زیادی را به خود جلب کرده و احساسات عمومی جامعه را جریحه دار کرد. اما بنا به تصریح وزیر جهاد کشاورزی و شماری از فعالان صنفی، «معدوم‌سازی جوجه یک‌روزه در جریان شوک‌های عرضه، از روش‌های جاری در همه دنیا است.» یکی از راهکارهای پیشنهادی برای استفاده بهینه از جوجه های یک روزه ای که به دلیل عدم تمایل مرغداران به جوجه ریزی _ که دلایل آن، خود جای بررسی و واکاوی دارد_ امکان ورود به سالن پرورش را ندارند، توزیع آنها در بین جوامع روستایی با هدف توانمندسازی خانوارها بود. این راهکار اما واکنش انتقادی فعالان صنفی را برانگیخت. محمدکریم فکوری عضو هیات رئیسه انجمن تولیدکنندگان جوجه یک روزه کشور در مصاحبه ای توزیع جوجه های یک روزه ای که برای پرورش صنعتی اصلاح نژاد شده اند، توسط جهاد سازندگی در روستاها را کاری خطرناک دانست. وی گفت:« این جوجه ها در مقابل آلودگی مقاوم نیستند. باید در شرایط بهداشتی پرورش پیدا کرده، و واکسینه شوند. جیره مخصوص خود را دارند. توزیع جوجه ها در بین روستاها باعث افزایش آلودگی، و انتقال بیماری به طیور بومی خواهد شد.»
در این رابطه دکتر دکتر جمشید رزم یار، معاون سابق پژوهشی سازمان نظام دامپزشکی ج.ا.ا و دانشیار دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران در گروه بیماریهای طیور به خبرنگار ما گفت: «در کارخانه های جوجه کشی، تخم مرغ های نطفه دار تولیدشده در مزارع مرغ مادر، گرید بندی و سورت شده و در صورت داشتن آلودگی حذف می شوند و تنها تخم مرغ هایی برای جوجه شدن وارد دستگاه می شوند که شرایط بهداشتی قابل قبول داشته باشند. جوجه ها بعد از خروج از دستگاه نیز، مجدداً سورت و رده بندی شده و در صورتی که کیفیت مطلوبی داشته باشند، به مرغداری هایی که از قبل برای دریافت این جوجه ها نوبت گرفته اند، تحویل می شوند. از این رو از نظر بهداشتی و عاری بودن از آلودگی های باکتریایی و ویروسی شرایط قابل قبولی دارند.»
این دانشیار دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران در ادامه افزود: «گاهی به دلایل مختلف، مانند نبود یا گرانی نهاده ها، یا دمای زیاد هوا در استانهای جنوبی کشور در فصل تابستان و عدم امکان تنظیم دمای سالن های مرغداری، جوجه ریزی کمتر می شود که نمونه آن را در روزهای اخیر شاهد بودیم. مزارع مرغ مادر هر روز تخم مرغ نطفه دار، و به تبع آن، کارخانه های جوجه کشی جوجه یک روزه تولید می کنند. اگر به هر دلیلی، توان دریافت جوجه توسط مزارع پرورش وجود نداشته باشد، کارخانه های جوجه کشی در عمل با تعداد زیادی جوجه یک روزه روبرو می شوند که توان نگهداری آنها در کارخانه وجود ندارد و ناچار به حذف آنها می شوند. در چنین شرایطی باید برای استفاده بهینه از آن ها برنامه ریزی کرد که این به سیاست های کلان هر کشور بستگی دارد. در کشور ما، مراجع ذیصلاح مانند معاونت امور دام، سازمان دامپزشکی، اصناف و سازمانهای مردم نهاد مرتبط، باید برای استفاده بهره ور از چنین شرایطی برنامه داشته باشند.»
مصاحبه اختصاصی دامیران با دکتر جمشید رزمیار در خصوص بیماری آنگارا
وی تاکید کرد: «تلف شدن جوجه های یک روزه نه تنها بار اقتصادی بزرگی برای تولیدکنندگان و کشور است، در صورتی که معدوم سازی به صورت کاملاً بهداشتی انجام نشود، خود می تواند به منبع آلودگی و یک معضل بهداشتی تبدیل شود. هر چند ممکن است در مواردی چاره ای به جز این کار نباشد که در این شرایط این اتفاق باید طبق پروتکول های بهداشتی انجام شود. ولی اعتقاد من بر این است که می شود برای این جوجه ها استفاده های بهتری در نظر گرفت.»
دکتر رزم یار در رابطه با راه کارهای جایگزین معدوم سازی جوجه ها گفت: «در چنین شرایطی می توان از این جوجه ها برای تغذیه حیوانات گوشتخوار مراکزی مانند باغ وحش، و یا مراکزی که زیر نظر سازمان محیط زیست به بازپروری و باز توانمندسازی حیوانات حیات وحش آسیب دیده و بازگرداندن آنها به محیط طبیعی زندگی خود فعالیت می کنند، استفاده شود. این راهی است که کشورهای دیگر نیز در شرایط مشابه پیش می گیرند.»
وی ادامه داد: « راه دیگر این است که از این جوجه ها برای تولید پودر گوشتی که به مصرف خوراک دام و طیور می رسد استفاده کرد. امروز استفاده از پودر گوشت و مرغ که از ضایعات داخل شکمی این حیوانات تهیه می شوند، به عناون بخشی از غذای دام و طیور امری معمول است. حدود ۴۰ تا ۶۰ درصد بدن جوجه را پروتئین تشکیل می دهد و استخوان آنها منبع غنی کلسیم و فسفر است. از آنجایی که تولید پودر گوشت در دمای بسیار بالا وشرایط بهداشتی انجام می شود، احتمال آلودگی باکتریایی به صفر می رسد. با توجه به اینکه کشور در ماه های اخیر دچار مشکل کمبود مونو و دی کلسیم فسفات نیز هست، این تا حدودی می تواند به رفع این کمبوذ کمک کند. در صورتی که تولید پودر گوشت و استخوان به صورت صحیح و استاندارد انجام شود، کوچکترین مشکل بهداشتی وجود نخواهد داشت.»
دکتر رزم یار خاطر نشان کرد: « شرایطی که در آن احتمال مازاد جوجه یک روزه وجود دارد، باید از پیش توسط مدیران دولتی و صنفی پیش بینی شده و در صورتی که کشور تصمیم به توزیع جوجه های یک روزه صنعتی بین روستاییان می گیرد، وزارت جهاد کشاورزی و سازمان دامپزشکی باید با دستورالعملی از پیش تعیین شده خانوارهای روستایی را آموزش دهند.»
دکتر رزمیار تصریح کرد: «در حال حاضر در روستاها شاهد مرغداری های سنتی و به شدت غیر بهداشتی هستیم. مرغ های روستایی که به خاطر ظاهر آنها به مرغ های رنگی معروفند، بر خلاف مرغ های صنعتی، هم سن و هم نژاد نیستند. تعداد این مرغ‌ها در روستاهای ما بسیار زیاد است و پروتکل های بهداشتی در رابطه با آنها انجام نمی شود. دوره واکسیناسیون خود را کامل نمی کنند، به دلیل نگهداری روباز در معرض بیماری هایی مانند نیوکاسل و آنفلوانزا قرارگرفته و حتی از نظر بهداشتی، گاهی تهدیدی برای مراکز پرورش مرغ صنعتی محسوب می شوند.»
وی افزود: «جوجه های یک روزه صنعتی در محیط بهداشتی و ایزوله متولد شده اند و عموما سالم و بدون هیچ گونه آلودگی هستند. احتمال انتقال بیماری از طرف آنها وجود ندارد، ولی در صورتی که اقدامات بهداشتی و واکسیناسیون روی آنها انجام نشود، در اثر هم زیستی با طیور روستایی، می توانند به مشکلات مرغ های رنگی دچار شده و گاهی به گسترش بیماری های طیور کمک کنند.»
معاون سابق پژوهشی سازمان نظام دامپزشکی ج.ا.ا در نهایت گفت: « مدیریت کلان کشور و تشکل های صنفی باید برای چنین روزهای بحرانی، ساز و کاری تهیه و تعریف کرده و اقداماتی را عملیاتی کند که بیشترین منفعت را برای کشور داشته باشد. به هر حال برای تک تک این جوجه ها هزینه شده است و این هزینه ها قابل محاسبه هستند. در صورتی که خانوارهای روستایی آموزش های اولیه بهداشتی برای نگهداری از طیور را دریافت کرده، واکسیناسیون لازم را انجام دهند، ممکن است شاهد رشد و بلوغ ۷۰ درصد از این جوجه ها و استفاده خانوارها از محصولات آنها باشیم.»
"اخبار سایر رسانه‌ها، صرفا بازنشر اخبار سایت‌ها و خبرگزاری ها است و دامیران هیچ مسئولیتی در قبال آن ندارد."
