گسترش صادرات محصولات زنجیره تولید دام و طیور از مسیر توسعه استاندارد ها

 اختصاصی دامیران- رئیس سازمان ملی استاندارد: سازمان ملی استاندارد در بخش محصولات دامی و طیور می توان  با افزایش توجه به استانداردهای ملی در حوزه کیفیت محصول زمینه بالا بردن کیفیت را ایجاد، و زمینه صادرات محصولات دام و طیور، و نیز امکان رقابت با سایر کشورها را فراهم نمود.

اهمیت سلامت غذا به قدری بالاست که در اکثر اسناد بالادستی کشور از جمله سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری در بخش سلامت، قانون برنامه ششم توسعه و قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی مصوب مجلس شورای اسلامی مورد تاکید قرار گرفته است.

موضوع تولید غذای سالم و با کیفیت، ارزان و با منشا داخلی همواره مورد تاکید بوده است.

از مهمترین ماموریت های دستگاههای دست اندرکار حوزه سلامت و کیفیت غذا از جمله سازمان ملی استاندارد ایران، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت بهداشت و سازمان دامپزشکی کشور حفظ سلامت غذاست.

سازمان ملی استاندارد ایران تنها مرجع رسمی اعطای نشان حلال و اعتبار بخشی  و تعیین صلاحیت کلیه نهادهای ارزیابی انطباق مانند بازرسی آزمایشگاههای ممیزی آزمون های اعتبار اعتبار سنجی است.

مهدی اسلام پناه، رئیس سازمان ملی استاندارد در این ارتباط گفت: ایمنی بهداشت و کیفیت مواد غذایی به عنوان یک چالش جدی در کشورهای مختلف به ویژه در کشورهای در حال توسعه محسوب می شود که  عدم توجه به آن میتواند موجب بروز مشکلات زیادی از جمله شیوع بیماری ها و حتی مرگ افراد گردد. بنابراین با توجه به اهمیت موضوع ایمنی مواد غذایی در تمامی موارد از تولید محصول در مزرعه گرفته تا مرحله مصرف الزامی است.

اسلام پناه توضیح داد: این موضوع از دو مسیر دامداری- مرغداری و مزرعه آغاز می گردد. در صورتی که محصول در شرایط مناسبی در سطح مزرعه تولید شود، در نهایت محصول ناسالم و بی کیفیتی ایجاد خواهد شد که  آلودگی و عدم کیفیت آن، منشاء بروز بیماری در مصرف کنندگان خواهد بود. همچنین کاهش آلودگی در مراحل بعدی زنجیره تولید نیز دشوار و بسیار هزینه بر خواهد شد به همین دلیل ایمنی غذا در سطح مزرعه، و پیشگیری از ایجاد آلودگی در حین تولید محصول موضوعی بسیار مهم و حیاتی است. به‌نحوی‌که بارزترین نقش در فرایند حفظ ایمنی در غذا را به کشاورزان نسبت میدهند که با به کارگیری اقدامات و رفتارهای لازم در سطح مزرعه تاثیر غیر قابل انکاری در پیشگیری، پردازش و از بین بردن آلودگی و بالا بردن کیفیت محصول تولیدی خواهند داشت.

وی ادامه داد: فعالیت حدود ۱۸  هزار واحد پرورش مرغ گوشتی و بالغ بر هزار و ۷۰۰ واحد مرغ تخمگذار که به ترتیب  ایران را در جایگاه هشتم و نهم تولید این مواد غذایی مغذی و ارزشمند در دنیا قرار داده است، تامین و تضمین بهداشت و سلامت فرآورده های دامی، بازرسی و کنترل کیفیت بهداشتی این فرآورده ها از مرحله تولید تا عرضه را بسیار حیاتی کرده است.  هیچ گروهی به تنهایی نمی تواند تواند ادعای مسئولیت تولید غذای سالم را داشته باشد.

رئیس سازمان ملی استاندارد با اشاره به اهمیت سلامت خوراک دام و طیور گفت: خوراک مصرفی دام و طیور در ابتدای زنجیره ایمنی مواد غذایی قرار دارد و سلامت آن می تواند باعث ایجاد تولید غذای سالم برای انسان وکاهش هزینه های تولید و افزایش کیفیت غذا گردد. خوراک مصرفی دام و طیور علاوه بر اینکه منبع انرژی حیوانات است از نظر دارا بودن یا نبودن باقیمانده هایی مانند فلزات سنگین، آفت کش ها و سموم قارچی،  می تواند بر کیفیت غذای انسان به طور قابل توجهی اثر بگذارد.

وی ادامه داد:  از آن جایی که تولید خوراک دام سالم و بهداشتی گامی اساسی برای دستیابی به امنیت غذایی است،. لذا تولید خوراک منطبق با استانداردهای ملی و بین المللی اهمیت ویژه ای دارد. در این راستا دستگاه های ناظر کیفیت مربوطه از جمله سازمان استاندارد ایران به عنوان مرجع رسمی تدوین و بازنگری و نشر استانداردهای ملی در تدوین بالغ بر ۳۳۰۰ استاندارد ملی خوراک دام طیور و آبزیان همواره به  لزوم استاندارد سازی ویژگی های  میکروبی و آلایندگی ها نیز اشاره گردیده است.

ظرفیت تولید کارخانجات خوراک دام بالای ۲۰ میلیون تن می باشد که در این میان تنها از ظرفیت حدود ۷ میلیون تن مورد بهره برداری قرار گرفته است. سازمان در راستای اهداف تعیین شده در قانون، ۳۶ استاندارد خوراک دام، طیور و آبزیان را اجباری و از کلیه ظرفیت های موجود در قوانین استاندارد استفاده کرده است.

اسلام پناه با تاکید بر نقش استاندارد سازی محصولات در افزایش و گسترش بازارهای صادراتی محصولات دام و طیور گفت: در خصوص کالاها و خدماتی که استاندارد سازی آن به واسطه مصوبه شورای عالی استاندارد و سایر قوانین، اجباری اعلام شده است، سازمان ملی استاندارد به کمک سازمان دامپزشکی کشور، به طور ویژه تولید، توزیع و فروش آنها نظارت و با متخلفین و طبق قانون برخورد خواهد نمود. در بخش محصولات دامی و طیور می توان  با افزایش توجه به استانداردهای ملی در حوزه کیفیت محصول زمینه بالا بردن کیفیت را ایجاد، و زمینه صادرات محصولات دام و طیور، و نیز امکان رقابت با سایر کشورها را فراهم نمود.

 وی افزود: سازمان ملی استاندارد ایران با رویکرد تحولی در کنترل کیفیت کالاهای صادراتی که مشمول مقررات استاندارد اجباری هستند امکان رقابت با کالاهای مشابه در بازار بین المللی خارجی را ایجاد خواهد کرد.

وی مسئله درجه بندی کیفیت واحدهای تولیدی و محصولات آنها را نکته هائز اهمیت دیگری برشمرد که موجبات پویایی و ایجاد رقابت سالم در میان تولیدکنندگان در سراسر کشور را در پی خواهد داشت  و اعتباردهی و رکن بندی نشان ملی استاندارد رکود و رخوت موجود در کیفیت کالا و خدمات را بر هم خواهد و صنایع را به سمت رقابتی شدن و گشایش بازار پیش خواهد برد.

این مقام رسمی سازمان ملی استاندارد در ادامه خاطرنشان کرد: در این راستا مبتنی بر قانون و مطابق با ردیف ۲۱ ماده ۷ قانون تقویت توسعه نظام استاندارد ایران، درج بندی کیفیت کالاهایی که با نشان ملی استاندارد در راستای تحول در ساختار و مراحل صدور مجوز و به منظور به روز رسانی و رقابت پذیری و بهره گیری از فن آوری های پیشرفته را در دستور کار قرار داده ایم.

بر اساس قانون، صدور هر گونه گواهی و نشان حلال و نظارت آن در کشور منحصرا با سازمان استاندارد ایران است که در این راستا سازمان در خصوص فرآورده های گوشت، طیور، مرغ منجمد، گوشت شترمرغ و گوشت قرمز تازه نشان های حلال را صادر نموده است. نشان حلال برای گوشت و فرآورده هایی که بر اساس آن ذبح و صید در کلیه حیوانات، پرندگان، آبزیان حلال گوشت و همچنین فراوری، انبارش، بسته بندی و عرضه محصولات اولیه محصولات حلال را در مراکز کشتار، صیادی و یا تولیدی توسط سازمان شهری تحت بازرسی قرار می دهد. تا اطمینان از انطباق ذبح  و صید با موازین شرعی مورد نظر اسلام رعایت و الزامات استاندارد های حلال حاصل گردد.

وی ادامه داد: در حوزه محصولات خام و فرآوری شده با منشأ دام و طیور و فرآورده های خوراک دام، تا کنون تعداد زیادی از استاندارد های محصولات تولیدات گوشتی از جمله سوسیس، کالباس و فرآورده های گوشتی پخته شده، طبق مصوبات شورای عالی استاندارد مشمول استاندارد اجباری قرار گرفته است.

اسلام پناه گفت: بر اساس قانون تاسیس سازمان دامپزشکی در سال گذشته و ماده ۲۱ قانون نظام جامع دامپروری،  کلیه محصولات نهایی خوراکی موضوع این ماده قانونی که مشمول مقررات استاندارد اجباری خواهد بود و الزام قانونی مندرج در این بند قانونی مبنی بر رعایت استاندارد های علمی را به وزیر جهاد خاطر نشان نموده ایم. وی ابراز امیدواری کرد که این آغاز همکاری های مشترک در حوزه فعالیت های مشترک باعث افزایش صادرات تولیدات کارخانجات مرتبط با فرآورده های خام دامی، دارو، واکسن و خوراک تحت نظارت سازمان دامپزشکی کشور باشد تا در کنار رعایت دستورالعمل های بهداشتی و کنترل بیماری ها شاهد جهش صادرات این محصولات به همکاری سایر نهادهای قانونی باشیم.

وی با وجود بیش از ده ها استاندارد موجود ملی و بین المللی و کمیته هایی مانند کمیته حلال و کمیته کشاورزی و دام و صنعت طیور در کشور، و استاندارد های زیادی در حوزه  غذا، خوراک دام و طیور، سیستم های کنترل ایمنی و حلال در کشتارگاه ها تا عرضه، همکاری سه سازمان ملی استاندارد، سازمان دامپزشکی و نظام دامپزشکی الزامی، حیاتی و راهگشا دانست.