اثر تکانه‌های سیاست پولی و نرخ ارز بر قیمت محصولات کشاورزی در ایران

با توجه به جایگاه مهم بخش کشاورزی در اقتصاد ایران و تاثیرپذیری متغیرهای این بخش از اعمال سیاست‌ های پولی و ارزی، مطالعه پیش‌ روی با هدف بررسی اثر شوک‌ های نرخ ارز و سیاست پولی برشاخص قیمت تولیدکننده محصولات کشاورزی با استفاده از رهیافت خود رگرسیون با وقفه‌های گسترده غیرخطی و داده‌ های فصلی دوره ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۸ در ایران انجام شده‌ است.

مانایی متغیرهای مدل با استفاده از آزمون دیکی فولر تعمیم یافته مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمون کرانه‌ای حاکی از آن است که رابطه تعادلی بلندمدت (هم‌انباشتگی) هم به صورت خطی و هم به صورت غیرخطی میان متغیرهای مدل وجود دارد. برآورد مدل غیرخطی نشان می‌دهد در کوتاه‌ مدت، شوک مثبت نرخ ارز موثر واقعی اثر مثبت و معنی‌ داری بر شاخص قیمت تولیدکننده محصولات کشاورزی داشته‌ است.

در بلند مدت شوک‌ های مثبت و منفی نرخ ارز به ترتیب دارای اثر مثبت و منفی معنی‌ دار بر شاخص قیمت محصولات کشاورزی می‌باشند. در بلند مدت همچنین شوک‌ های مثبت و منفی حجم پول دارای اثر مثبت و معنی‌ دار بر شاخص قیمت محصولات کشاورزی بوده‌اند. همچنین شاخص قیمت مصرف‌ کننده با یک وقفه زمانی و در کوتاه‌ مدت دارای اثر مثبت و معنی‌ دار بر شاخص قیمت تولیدکننده محصولات کشاورزی بوده است.

به‌علاوه هم در کوتاه‌ مدت و هم در بلند مدت، تولید ناخالص داخلی اثر منفی و معنی‌ داری بر قیمت تولیدکننده محصولات کشاورزی داشته‌ است. نتایج آزمون والد بیانگر آن است که درکوتاه‌ مدت، اثر شوک‌ های نرخ ارز و حجم پول بر شاخص قیمت تولیدکننده محصولات کشاورزی متقارن و در بلند مدت نامتقارن است. افزایش قدرت رقابت‌ پذیری محصولات کشاورزی مستلزم جلوگیری از کاهش مداوم ارزش پول ملی کشور و نیز اعمال سیاست‌ های پولی مناسب با به حداقل رساندن پیامدهای منفی آنها می‌باشد.