شایع ترین بیماری های طیور (بخش اول)

از گذشته تا کنون افراد زیادی به پرورش طیور روی آورده اند و با تجارب کم در این عرصه موفق نبوده اند. یکی از علل این موضوع بیماری های طیور است که بدون داشتن اطلاعات کافی باعث خسارات مهلکی می شود. به همین سبب از تمامی جهات ضروریست که افراد قبل از انجام هر اقدامی جهت راه اندازی واحدهای پرورش طیور اطلاعات و دانش کافی در خصوص بیماری های طیور، روش های پیشگیری و نهایتا تشخیص بیماری و درمان آن را کسب نمایند.

ما نیز قصد داریم در یکی دیگر از مقالات دامیران اطلاعاتی در این زمینه در خصوص بیماری های طیور و شایع ترین نوع این بیماری ها، همچنین پیشنهاداتی بری انواع روش های تشخیص و درمان و مبارزه با آن ها در اختیار شما قرار دهیم، با دامیران در ادامه مقاله همراه باشید…

بیماری شایع نیوکاسل در پرندگان

یکی از مهمترین بیماری های بسیار شایع در طیور نیوکاسل نامیده می شود که در مرغ، خروس و جوجه ها بیش از هر پرنده دیگری دیده می شود. نیوکاسل در پرندگان دیگر مثل بوقلمون نیز شایع است با این تفاوت که در واحدهای پرورش مرغ و خروس بدلیل حجم بالای این پرندگان در کنار یکدیگر بیشتر از دیگر پرندگان نمود می کند.

بیماری نیوکاسل وارگیردار است و امکان انتقال آن از پرنده بیمار به دیگر پرندگان و همچنین از تخم مرغ بیمار به جوجه ها وجود دارد. حساسیت جوجه ها در این بیماری بالاست و در صورت ابتلا تلف می شوند. پارامیکسو ویروس عامل این بیماری است.

نحوه تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماری نیوکاسل در طیور

موارد گوناگونی در هنگام ابتلای طیور به این بیماری بروز می کند، که از مهمترین این موارد می توان به لرزش، گیجی، تنگی نفس، ورم چشم و گلو، فلج شدن یک طرف از بدن و یا تمام بدن، چرخش گردن، افتادگی بال ها، اسهال سبز، و بی اشتهایی پرنده اشاره کرد.

هزینه درمان این بیماری اغلب بسیار زیاد است و ارزش درمان در این مواقع نیز اهمیت آنچنانی ندارد، و درمان انجام نمی گیرد. پس بهترین راه انجام اقدامات لازم بمنظور پیشگیری و جلوگیری از تلف شدن طیور است.

پیشنهاد می شود جهت پیشگیری از این بیماری همواره طیور از آلودگی محافظت شوند و پرندگان سالم از پرندگان بیمار سریعا جداسازی شوند. این موارد در جوجه ها به دلیل حساسیت زیاد آن ها از اهمیت بیشتری برخوردار است و شرایط محیطی آن ها باید کاملا بهداشتی و جدا از دیگر طیور باشد. راه دیگر انجام واکسناسیون است که با مشورت دامپزشک در زمان مقرر باید انجام شود. واکسن بیماری نیوکاسل تنوع زیادی دارد که تنها سه نوع از انواع آن در ایران در دسترس است. در این بیماری و بسیاری از بیماری های دیگر در طیور، لاشه طیور نیز می تواند عامل انتقال دهنده بیماری باشد، این نکته نیز حائز اهمیت است افرادی که با لاشه های آلوده به بیماری نیوکاسل تماس دارند امکان التهاب چشم در آن ها وجود دارد.

آنفولانزای مرغی، خطرناکترین بیماری در طیور

آنفولانزای مرغی هرساله در بین طیور خبرساز می شود و از شایع ترین بیماری های طیور محسوب می شود و عامل آن ویروس آنفولانزا است. بسیار خطرناک است و در ابتلای بوقلمون، و مرغ و خروس به آن کشنده خواهد بود.

راه های تشخیص، درمان و پیشگیری از آنفولانزای مرغی

بسیاری از طیور قبل از بروز علائم آنفولانزای مرغی تلف می شوند. در شرایطی که مرگ ناگهانی رخ دهد باید با انجام آزمایش بر روی لاشه طیور علت و نوع بیماری را مشخص کرد. آنفولانزای مرغی درمان خاصی ندارد و در صورت ابتلای طیور به این بیماری، جهت جلوگیری از انتشار بیشتر ویروس تمامی پرندگان تا شعاع یک کیلومتری معدوم شوند.

کلیه تجهیزات مرغداری و ماشین های انتقال غذا و کود نیز می توانند از عوامل انتقال این ویروس باشند که در صورت نیاز می توان با بررسی های دقیق از این موضوع مطلع شد و عمل پیشگیری انجام پذیرد.

پرندگان آبزی مانند غاز و اردک و نیز پرندگان مهاجر هم از مهمترین عوامل انتقال بیماری آنفولانزا هستند و همیشه باید واحدهای پرورشی را از این موارد مصون نگاه داشت. لازم است این بیماری را کاملا جدی گرفت چرا که در صورت بروز تلفات زیادی در بر خواهد داشت. امکان انتقال آنفولانزای مرغی از طیور به انسان نیز شایع است و در صورت رعایت نکردن موازین بهداشتی در این خصوص، در انسان نیز می تواند کشنده باشد.

گامبورو یا بورس عفونی در طیور

بیماری دیگری که در طیور همیشه شایع بوده گامبورو یا بورس عفونی است، که بوقلمون، اردک و ماکیان را درگیر خواهد کرد. ویروس این بیماری بسیار مقاوم است و علائم آن پس از ضدعفونی همچنان باقی می ماند و منتقل می شود. ناقل بیماری گامبورو یا بورس عفونی حشرات نیز می توانند باشند، این بیماری از تخم به جوجه انتقال پیدا نخواهد کرد ولی انتقال در بین جوجه ها بخصوص جوجه های دو تا شش هفته بسیار شایع است. درزمان ابتلای طیور به گامبورو یا بورس عفونی تمامی گله به این بیماری مبتلا شده و میزان تلفات چیزی حدود ۲۰ درصد جمعیت کل گله تخمین خورده است.

تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری گامبورو یا بورس عفونی

پرهای به هم ریخته، بی اشتهایی، افسردگی، بی حالی، اسهال آبکی و خونی از مهمترین علائم ابتلای طیور به بیماری گامبورو است.

هنگام ابتلای طیور به عفونت های ویروسی متاسفانه درمان قطعی برای آن وجود ندارد و تنها راه ضدعفونی های مداوم محیط پرورش طیور و تجهیزات و همچنین تقویت پرندگان با تقویت کنندگان جهت درمان است. همچنان متذکر می شویم که بهترین راه پیشگیری است در غیر اینصورت گامبورو سیستم ایمنی طیور را بسیار ضعیف می کند و در نهایت منجر به تلفات می شود.

از مهمترین موارد جهت پیشگیری این بیماری حفظ همیشگی بهداشت واحدهای پرورشی طیور و رعایت موازین بهداشتی توسط کارکنان است. در عصر حاضر برای بسیاری از بیماری های طیور واکسن های مخصوص در دسترس است و انجام این واکسناسیون ها در موعد مقرر در پیشگیری از این بیماری نقش موثری ایفا می کند. جوجه ها دو تا سه هفته پس از متولد شدن باید در صف واکسناسیون قرار گیرند زیرا در این زمان از ایمنی مادری بهره می برند.

کلی باسیلوزیس، بیماری شایع در طیور

کلی باسیلوز به بیماری عفونی گفته می شود که طی ابتلای طیور به این بیماری با توجه به میزان وخامت آن می تواند هر یک از اعضای بدن طیور را درگیر کند و علائم متفاوتی در نتیجه آن ظاهر می گردد. شایع ترین نوع آن ورود از طریق دستگاه گوارش و ایجاد عفونت و بیماری های گوارشی است.

نحوه تشخیص، درمان و پیشگیری از کلی باسیلوز

بسیاری از طیور طی ابتلا به این بیماری بی اشتها و ضعیف شده و در جوجه های درون تخم کیسه زرد از بین رفته و جوجه تلف می شود. از باکتری اشریشیا از طریق هوا و تنفس طیور وارد بدن آن ها شود عفونت تنفسی ایجاد کرده، سیستم تنفسی را مختل و تنفس طیور بسیار دشوار خواهد شد. عوارض دیگر مثل کورشدن پریکاردیت، فلج شدن، میوکاردیت و عدم تخم گذاری حاصل درگیری و از کار افتادن سایر اندام های طیور است.

در بسیاری از بیماری هایی که همانند کلی باسیلوز باکتریایی هستند، برای درمان آن به دستور پزشک از آنتی بیوتیک ها استفاده می شود.

و در نهایت بهترین پیشگیری طبق دستورالعمل های گذشته نیز ضدعفونی همیشگی محیط پرورش است.

برونشیت بیماری تنفسی در طیور

بیماری دیگری که دستگاه تنفسی طیور را درگیر میکند برونشیت نام دارد و این بیمار نیز بسیاررایج است.

تشخیص، درمان و نحوه پیشگیری از بیماری برونشیت در طیور

علائمی چون اسهال چرب، ضعف بدنی پرنده، خس خس سینه، آبریزش، سرفه و کاهش تعداد تخم در جوجه های تخم گذار در طیور نشانه این بیماری است. نفوظ این ویروس به دستگاه تناسلی باعث کاهش تعداد تخم ها می شود.

در حالیکه بیماری برونشیت از طریق تنفس طیور براحتی می تواند در سطح گله شیوع پیدا کند و باعث بروز تلفات بسیاری گردد، مناسب ترین گزینه برای پیشگیری از این بیماری انجام واکسن است. چه بسا برخی از آنتی بیوتیک های تجویز شده توسط دامپزشک مربوطه نیز در اکثر مواقع مثمر ثمر بوده است. ضدعفونی های مکرر و تمیز نگاه داشتن و رعایت دائمی بهداشت در برابر تمامی بیماری های طیور بسیار حائظ اهمیت است.