اثر افزودن دانه کتان به جیره دام و تاثیر آن بر سلامتی
اثر افزودن دانه کتان به جیره دام و تاثیر آن بر سلامتی
post

اثر افزودن دانه کتان به جیره دام و تاثیر آن بر سلامتی

دانه کتان (Linum usitatissimum) حاوی حدود %۴۰ روغن،%۲۰ پروتئین و %۳۰ NDF است که آن را به عنوان منبع پروتئینی و انرژی در تغذیه گاوهای شیری مطرح می کند. گلایکوزیدهای سیانوژنیک اصلی ترین ماده ضد مغذی در کتان است که تحت تاثیر هیدرولیز آنزیمی هیدروسیانیک و اسید پروسیک رها می شود.

دانه کتان به عنوان یک مکمل چربی دارای اسید چرب ضروری آلفا لینولئیک و لیگنان که به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی در خوراک دام مطرح است.

اثر جیره های غنی از اسید چرب امگا-۳ و آنتی اکسیدان به خوبی برای همه مردم شناخته شده است این اسید چرب در بدن انسان سنتز نمی شود.

در بخش روغنی دانه کتان تقریبا ۵۵ درصد اسید لینولئیک امگا-۳ وجود دارد.

تحقیقات اثرات مفید اسید چرب امگا-۳ را بر سلامتی انسان نشان داده است که شامل افزایش رشد، اثرات محافظتی آن در مقابل بیماری های قلبی، سرطان سینه و کلون دستگاه گوارش، تصلب شرائین، گرفتگی رگ ها، دیابت وابسته به انسولین بهتر شدن وضعیت بینایی و هایپرلیپوپروتئین (بیماری است که به صورت غیر طبیعی غلظت برخی لیپوپروتئین ها را در پلاسما افزایش می دهد) شد.

بیشتر بدانید: اهمیت اختصاص زمان کافی در تغذیه و نشخوار گاو

 تغذیه دانه کتان بطور کلی باعث کاهش نسبت اسید چرب امگا ۶ به امگا-۳ در چربی شیر می شود؛ که احتمالا شاهد بهتر شدن پروفایل اسید چرب شیر و در نتیجه بهبود و سلامتی انسان هستیم، دانه کتان به راحتی توسط گاوهای شیری خورده می شود و تغذیه آن تا ۱۵۰ گرم در کیلوگرم ماده خشک اثری بر مصرف ماده خشک در مراحل اولیه و انتهای شیردهی ندارد.

علاوه بر این تغذیه دانه کتان به میزان ۹۰ گرم در کیلوگرم ماده خشک موجب کاهش مرگ و میر جنین شد؛ بنابراین می توان شاهد بهتر شدن حالت باروری در گاوهای شیری باشیم امروزه شاهد تمایل به استفاده از دانه کامل کتان یا مشتقات آن که شامل (شکل آسیاب شده، روغن کتان، کنجاله کتان، فیبر کتان و لیگنان های استخراج شده از آن) در تغذیه و خوراک دام و طیور هستیم.

استرس گرمایی در گاو شیری
اثر افزودن دانه کتان به جیره دام و تاثیر آن بر سلامتی
اثر جیره های غنی از اسید چرب امگا-۳ و آنتی اکسیدان به خوبی برای همه مردم شناخته شده است

بطور مثال جیره هایی که دانه کتان به آنها افزوده شده بود اثری بر تولید شیر و ترکیبات شیر گاوهایی که در اواخر و اواسط شیردهی بودند نداشت به جز فرآیندهای حرارتی و فرآیندهای فیزیکی که سبب افزایش تولید شیر شدند.

نتایج در مورد فرایندهایی که بر کتان صورت می گیرد در مورد غلظت چربی شیر متناقض است، اما حرارت و فرمالدئید اثری نداشتند.

افزودن دانه کتان اثری بر غلظت چربی و پروتئین شیر نداشت در صورتی که فرایندها اثر مختصری داشتند.

به طور کلی بخشی از تغییرات در غلظت اسید چرب شیر مربوط به سطوح دانه کتان افزوده شده است، در نتیجه تغذیه دانه کتان اثری بر تولید شیر و ترکیب آن در مطالعات زیادی نداشته است؛ اما اثرات طولانی مدت آن بر سلامتی گاو و تولیدات آن هنوز مشخص نیست.

بیشتر بدانید: پروتئین میکروبی در تغذیه گاو چه اهمیتی دارد؟

اثر ترکیبات دانه کتان بر تولید شیر گاوهای تازه زا طبیعی بود.

در دوره انتقال (۳ هفته قبل تا ۳ هفته بعد از زایش) شاهد اثرات قابل توجهی بر سلامت، تولید و سوددهی گاوهای شیری هستیم.

در طی این دوره، مصرف خوراک تأمین کننده نیازهای حیوان برای تولید شیر نیست که در نتیجه شاهد بالانس منفی انرژی هستیم.

در روزهای ابتدایی شیردهی افزایش تجزیه چربی از بافت چربی و ماهیچه ای برای تأمین انرژی نگهداری بدن و تولید شیر رخ می دهد.

تجزیه چربی بدن همراه با افزایش اسیدهای چرب غیراستریفیه در پلاسما است، این ترکیبات توسط کبد مصرف می گردد.

بیشتر اسید چرب استریفه شده از اکسیداسیون اسید چرب تری گلیسریدها به دست می آیند که منجر به وقوع کبد چوب، گلوکونئوژنسیس می شود.

 همان طور که بیان شد در قسمت لایه فیبر خارجی دانه کتان غنی ترین منبع لیگنان های گیاهی وجود دارد و سکو ایزولاریکوزینول دی گلوکوزید بیش از ۹۵ درصد لیگنان کتان را تشکیل می دهد.

وجود بیش از 7 میلیون راس دام سبک مازاد در کشور
اثر افزودن دانه کتان به جیره دام و تاثیر آن بر سلامتی
افزودن دانه کتان اثری بر غلظت چربی و پروتئین شیر نداشت

میزان سکوایزولاریکرزینول دی گلوکوزید دردانه کتان از ۱/۶تا ۹/۲۵ متغیر است.

لیگنان های دانه کتان با تولیدمثل تداخل ندارند.

به عنوان مثال جیره های حاوی ۹% دانه غلطک خورده و ۸/۱۰ % دانه کامل سبب افزایش باروری گاوهای شیری شدند.

در حیوانات غیر نشخوارکننده، لیگنان های گیاهی تبدیل به لیگنان های حیوانی می شوند که شامل (اینتر دیول (ED) و اینترلاکتون (EL) است ) که تحت تأثیر باکتری های کلون صورت می گیرد.

بیشتر بدانید: اثرات لیپو پلی ساکاریدها بر تولید مثل در گاو

در حیوانات نشخوارکننده، مطالعات درون تنی نشان داد که میکروب های شکمبه ای پز توانایی تبدیل سکوایزولاریکرزینول دی گلوکوزید به EL و ED را دارد و EL اصلی ترین محصول نهایی لیگنان موجود در مایع شکمبه است مطالعات دانشمندان نشان داد که شکمبه اصلی ترین مکان متابولیسم لیگنان کتان در گاوهای شیری است و EL دفع شده در ادرار، خون و شیر نشان داد که محصولات حاصل از متابولیسم می توانند در مایع های فیزیولوژیک جابجا شوند.

مصرف شیر و محصولات نسبتا غنی شده از EL می تواند جهت افزایش مصرف لیگنان های موجود در پستانداران استراتژی خوبی باشد.

طبق نظر دانشمندان EL احتمالا می تواند از طریق انتشار ساده در طول روده جذب شود در حالی که لیگنان های گیاهی باید اول توسط میکروب ها تبدیل به EL شده سپس جذب گردند.

علاوه بر این، افزایش ۵ برابری دفع اوره در موش تغذیه شده با EL خالص در مقایسه با آنهایی که با لیگنان های گیاهی تغذیه شدند، نشان داد که EL لیگنان های حیوانی به طور مخصوصی قابل دسترس برای جذب و بهره وری توسط پستانداران است.


مهندس علی مرتضایی / دکتری تغذیه نشخوار کنندگان دانشگاه فردوسی مشهد
فصلنامه علمی-تخصصی رویان / سال سوم / شماره چهاردهم / پاییز۹۶
منبع: دامیران
نویسنده: مهندس علی مرتضایی
لینک کوتاه مقاله: daamiran.com/?p=7837
برای ورود به بانک مقالات دامیران کلیک کنید
اثر افزودن دانه کتان به جیره دام و تاثیر آن بر سلامتی

اشتراک گذاری

امتیاز شما به این مطلب

post

منبع:

برای کپی کلیک کنید

دیدگاهتان را بنویسید

6 + 11 =