گاوداری پرواری و نکاتی در مورد جیره گاو های پرواری

هدف از گاوداری پرواری تولید گوشت قرمز است. با توجه به اینکه میانگین افزایش وزن گوساله پرواری حدود ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ گرم، درصد پروتئین گوشت آن ۲۱% (گوسفند ۲۰%) و چربی آن کمتر از گوشت گوسفند است لذا پرواربندی گوساله اهمیت خاصی در تامین پروتئین مورد نیاز جامعه دارد. غذا و تغذیه مهمترین مسئله در گاوداری پرواری است. زیرا وقتی حیوان حداکثر تولید را خواهد داشت که نیازهایش از لحاظ انرژی، پروتئین و سایر مواد مغذی تأمین شده باشد.

میتوان گفت در گاوداری پرواری بیش از ۶۰% هزینه های جاری مربوط به خوراک و ۲۵%  از آن بابت خرید گوساله لاغر مصرف میباشد.

بنابراین هرقدر گوساله ها دارای تغذیه بهتری (نه گرانتر) بوده و سالمتر باشند حرفه گاوداری پرواری دارای سودآوری بیشتری خواهد بود. لذا به گاوداری پرواری توصیه میشود جهت حداکثر سودآوری و جلوگیری از اشتباهات رایجی که سبب کاهش بازده گاوداری پرواری میشود، این بخش را به دقت خوانده و در گاوداری پرواری خود به کار ببندد.

نیازمندیهای گاوهای گوشتی‌‌

ضریب تبدیل غذایی

به مقدار خوراکی که سبب یک کیلوگرم افزایش وزن می شود، ضریب تبدیل غذایی میگویند.

مثلا مرغ گوشتی با خوردن هر ۲ کیلوگرم دان یک کیلوگرم افزایش وزن دارد لذا ضریب تبدیل آن مساوی ۲ است.

ضریب تبدیل برای شترمرغ ۴، گوساله پرواری ۶.۵ تا ۷ و گوسفند ۷ است.

پس هرچقدر ضریب تبدیل غذایی کمتر باشد هزینه خوراک کمتر بوده و سودآوری بیشتر میشود.

یادتان باشد ضریب تبدیل غذایی با افزایش سن زیاد میشود. مثلا این ضریب برای گوساله پرواری در سن ۳ تا ۶ ماه معادل ۴، برای ۶ تا ۹ ماهه معادل ۶ تا ۸ و برای گوساله های ۹ تا ۱۲ ماهه معادل ۸ تا ۱۰ میباشد.

بیشتر بدانید : گاو نژاد آنگوس

دقت بفرمایید که با افزایش سن دام ضریب تبدیل غذایی بیشتر شده و بعد از مدتی گاوداری پرواری دیگر سودآوری نخواهد داشت.

توجه داشته باشید که همیشه باید مقدار خوراک مصرفی روزانه در گاوداری پرواری و همچنین میانگین افزایش وزن گوساله ها (بصورت نمونه گیری در دوره های ۱۵ روزه) مشخص باشد تا بتوان ارزیابی درستی از میزان درآمد و هزینه ها داشت.

گاوداری پرواری را میتوانید با خرید گوساله پرواری لاغر ۳ تا ۶ ماهه، به وزن ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم آغاز نمایید.

کل دوره گاوداری پرواری برحسب سیاست دامدار و شرایط اقتصادی (مانند قیمت گوشت، خوراک، گوساله لاغر) میتواند از ۶ تا ۹ ماه طول بکشد. وزن مناسب کشتار گوساله پرواری نژادهای اصیل مثل هلشتاین بین ۳۵۰ تا ۴۰۰ کیلوگرم در سن ۱۲ ماهگی است.

متاسفانه در ایران سن و وزن کشتار بسیار بالاتر از این بوده و علاوه بر کاهش کیفیت گوشت، میلیون ها کیلوگرم خوراک تبدیل به چربی دور ریختنی میشود.

گاوداری پرواری ۶ ماهه

مزیت گاوداری پرواری ۶ ماهه در این است که شما میتوانید هر سال دو دوره پرواربندی را در گاوداری پرواری داشته باشید.

همچنین با توجه به اینکه گوساله ها در سنین کمتر روانه کشتارگاه میشوند، لاشه آنها دارای چربی کمتر، پروتئین و قابلیت هضم بیشتر و در مجموع کیفیت گوشت بهتری میباشند.

گاوداری پرواری ۶ ماهه دارای ضریب تبدیل غذایی بهتری (کمتری) بوده و در صورت ارزان بودن گوساله لاغر دارای سودآوری بیشتری میباشد.

اما در شرایطی که قیمت گوساله لاغر بالاست، گاوداری پرواری تا ۹ ماه و یا حتی بیشتر طول میکشد.

انواع  گوساله پرواربندی شده در  گاوداری پرواری ایران 

گوساله های بومی ( با میانگین ۶۰۰ گرم افزایش وزن روزانه)

گوساله های دورگ ( ۷۰۰ تا ۸۰۰ گرم افزایش وزن روزانه)

گوساله های اصیل (حدود ۱۰۰۰ گرم افزایش وزن روزانه).

به سایر موارد مهمی که در ذیل آمده است دقت کنید:

– گوساله های اصیل (مثل هلشتاین) دارای سرعت افزایش وزن بیشتری هستند. بطور کلی در تمام نژادها نرها دارای سرعت رشد بیشتری میباشند.

– گوساله های با سرعت رشد زیاد دارای سری کوتاه و پهن، استخوانبندی درشت و پهن، و گردنی کوتاه هستند.

– هنگام خرید گوساله برای گاوداری پرواری از سالم بوده آن مطمئن شوید.

برخی از بیماری های معمول در این دوره مانند عفونت و فتق بند ناف (تورم ناف)، تب برفکی (طبقه)، برگشتگی شیردان، انگلهای داخلی و خارجی و همچنین جسم خارجی توجه داشته باشید.

پرواربندانی موفقترند که با گاوداری های صنعتی شیری اصیل قراردادی دائمی برای خرید گوساله های نر دارند.

انتقال گوساله پرواری به گاوداری پرواری

یکی از مشکلات رایج در گاوداری پرواری این است که دامدار گوساله های سرحال و شادابی را خریداری مینماید، اما این گوساله ها بعد از ورود به گاوداری پرواری، به مرور افسرده و بی حال شده و مبتلا به بیماری هایی نظیر تب برفکی و تب حمل و نقل میشوند ( و گاهی تلف میشوند).

برای جلوگیری از این خسارت (که کم هم نیست)، توجه داشته باشید که اگر مسیر انتقال دور و بیش از ۸ تا ۱۲ ساعت طول میکشد:

– چند ساعت قبل از انتقال به گوساله ها خوراک ندهید.

– اگر در منطقه شما بیماریهای تب برفکی و تلفات گوساله بالاست،در مبدا، قبل از انتقال گوساله از آنتی بیوتیک + مولتی ویتامین برای گوساله ها استفاده نمایید.

– در مسیرهای طولانی و گرم، به گوساله ها آب گوارا بدهید.

– بعد از ورود گوساله ها به داخل گاوداری پرواری تا ۲ ساعت فقط آب و مولتی ویتامین در اختیار گوساله ها قرار بدهید. سپس در آخور گوساله ها فقط یونجه خشک بریزید. از روز دوم به بعد خوراک مخلوط (TMR) به گوساله ها داده شود.

– برای پیشگیری (با مشورت دامپزشک) حتما از یک آنتی بیوتیک و سیالتیف استفاده نمایید.

– بهتر است خرید اینترنتی محصولات در کل دوره پروار از جیره کاملا مخلوط شده استفاده نمایید.

– استفاده از کاه با توجه به قابلیت هضم پایین و قیمت آن مقرون به صرفه نبوده و باید به مقدار جزئی مورد استفاده قرار بگیرد.

– تا میتوانید از نان خشک برای تغذیه گوساله ها استفاده ننمایید.

 بیشتر بدانید : تجهیزات اتوماتیک تغذیه گوساله با خوراک مایع

سه ماهه اول دوره پروار (۳ تا ۶ ماهگی)

در این دوره، استخوان ‏ها و اعضای غیر ماهیچه ایی مانند اندام های گوارشی گوساله‏ ها رشد مى‏کند. بنابراین گوساله‏ ها به خوراک‏ هایى نیاز دارند که پروتئین زیادى داشته باشد. استفاده از یونجه مرغوب و کنجاله تخم پنبه در این دوره برای رشد گوساله ها بسیار مفید است.

همچنین حتما از پودر استخوان، DCP، کربنات کلسیم یا پودر آهک و خوراک‏ هاى کلسیم ‏دار استفاده شود تا گوساله ها رشد استخوانی مناسبی داشته و قد بلند شوند. نمک یددار نیز هرگز فراموش نشود (نیم درصد کنسانتره).

اضافه ‏وزن روزانه نژادهای اصیل در این دوره، حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ گرم با ضریب تبدیل حدود ۵ ، با هزینه کمتر و سرعت بیشتر انجام میشود. بنابراین، پروار دام‏ هاى جوان از نظر اقتصادى باصرفه‏ تر است.

نکات مهمی دیگری که در این دوره باید مورد توجه قرار بگیرد عبارتند از:

– در این دوره خوراکی معادل ۵۰% کنسانتره و ۵۰% علوفه مرغوب یونجه به گوساله ها بدهید. در اواخر این دوره به تدریج، سیلوی ذرت را وارد خوراک نموده و جایگزین بخشی از یونجه مصرفی نمایید.

– حتما با مشورت دامپزشک از داروهای ضد انگل برای گوساله ها استفاده نمایید. زیرا ممکن است گوساله ها دچار انگل داخلی (گوارشی یا ریوی) و یا خارجی شده و رشد مناسبی نداشته باشند و خوراک را به هدر برود.

– طبق برنامه دامپزشکی منطقه، حتما واکسن ها بخصوص تب برفکی، شاربن و زردی مورد استفاده قرار بگیرد.

– آب تمیز و گوارا همیشه باید در دسترس گوساله ها باشد.

– شبها نیز گاوداری پرواری باید دارای روشنایی مناسب باشد. مواظب نفخ احتمالی گوساله ها باشید بخصوص هنگام تغییر جیره.

سه ماهه دوم پروار (۶ تا ۹ ماهگی) در گاوداری پرواری

در این دوره با وجودیکه گوساله ‏ها رشد ابتدایى خود را انجام داده‏اند ولی رشد استخوانی هنوز ادامه دارد. بنابراین نیاز به پروتئین کمتر، و انرژی بیشتری برای رشد دارند. پس براى پروار و چاق‏ شدن گوساله‏ ها باید از خوراک‏ هاى پرانرژى (غلات و سیلوی ذرت) و علوفه‏ هایى ارزانتر استفاده کرد. هزینه اضافه وزن در این دوره بیشتر از دوره قبلی اما بسیار با صرفه است. در این زمان میتواند ۷۰%  غذاى دام از کنسانتره دامى که  حاوی مواد پرانرژى است، تشکیل شود.

– میانگین افزایش وزن در این دوره چیزی حدود ۱۰۰۰ گرم و ضریب تبدیل حدود ۷ است.

– برای کاهش قیمت خوراک مصرفی، بیشتر از سیلوی ذرت و کنسانتره حاوی غلات با ۱۲ درصد پروتئین استفاده نمایید. اگر تمایل به خوراندن کاه دارید حتما آن را خرد و غنی کرده و به تدریج وارد جیره نمایید.

سه ماه سوم پرواربندی (۹ تا ۱۲ ماهگی) در گاوداری پرواری

با توجه به اینکه در این دوره حداکثر رشد ملاک کار است بهترین روش استفاده حداکثری از سیلوی ذرت (حدود ۱۵ کیلوگرم) و کنسانتره همراه با فقط ۲ کیلوگرم یونجه است.

در این زمان نیز باید مراقب بیماری های تغذیه ای مانند نفخ باشید.

میانگین رشد روزانه در این دوره حدود ۱۲۰۰ تا ۱۴۰۰ گرم و ضریب تبدیل غذایی حدود ۹ تا ۱۰ میباشد. در سن ۱۲ ماهگی گوساله ها باید حدود ۴۰۰ کیلوگرم وزن داشته باشند.

در پایان این دوره، هر ۱۵ روز یکبار حدود ۵ تا ۱۰ درصد گوساله ها را وزن کشی نموده (نمونه گیری) و یا با استفاده از متروزن (نوعی متر نواری برای اندازه گیری وزن)، افزایش وزن گاوها را تخمین زده و با مقایسه مقدار خوراک روزانه زمان کشتار گوساله ها را تعیین نمایید.

* استفاده از آنزیم یا زئولیت در جیره پرواری سبب بهبود رشد و بازدهی غذایی خواهد شد.

* استفادهاز نان خشک و یا گندم بیش از ۲ کیلوگرم در روز سبب مشکلات گوارشی میشود.

* حتما از سنگ نمک و آجر لیسیدنی درآخور گوساله ها استفاده نمایید.

* با وجودیکه خوراک گوساله ها باید وزن کشی شده باشد، اما آخور گاو پرواری نباید خالی بماند.

* حداقل ۳ بار در روز خوراک بریزید.

بررسی و تفسیر : نیلوفر عاشوری

خرید لوازم آرایشی